Śląskie pałace - Świerklaniec. Jak książę Donnersmarck kaisera Wilhelma II gościł

Marek Gaworski

Pałac w Świerklańcu był niezwykłym i wyjątkowym dziełem Guido Henckel von Donnersmarcka i jego małżonki. Nową rezydencję (dotychczas rodzina mieszkała w okazałym zamku, również niezachowanym - został wysadzony po II wojnie światowej, zresztą wbrew woli znawców architektury) zaprojektował Hector Lefuel, uznany francuski architekt.

Pałac zbudowano w latach 1873-1876. Budowla przypominała paryski Wersal. Wyposażeniem wnętrz zajmowała się firma Christofle. W pałacu znajdowały się 34 sale, 8 salonów, galerie oraz 6 apartamentów rodzinnych. Balustrada z kutego żelaza i złoconego brązu zakończona była rzeźbami dwóch pawi, które w ogonach miały korale, kamienie szlachetne i półszlachetne.

Żyrandole miały kształt splecionych gałęzi drzew. W wielkim salonie (reprezentacyjna sala) znajdował się stół wykonany z marmuru i brązu, zdobiony złotem i srebrem. Pomieszczenie to było jednym z ośmiu, w którym eksponowano sztukę orientalną, chińską i japońską ceramikę. W salonie Japońskim prezentowano tamtejsze meble, lakowane zbroje i miecze samurajów. W innych salonach znajdowały się bogato rzeźbione meble, wazy z Krety, rzeźby, obrazy znanych mistrzów, portrety rodzinne, wielki księgozbiór, na który składały się książki z całej Europy oraz ubiory kupowane w najdroższych europejskich domach mody. Równie bogato wyposażone były: sala Myśliwska, Balowa (trzyczęściowa), Czerwona i Muzyczna, a wyliczanie wszystkich przedmiotów znajdujących się w pałacu zajęłoby wiele stron.

Należy przypomnieć, że majątek Donnersmarcków był przeogromny, była to bowiem najbogatsza rodzina na Śląsku. Pałac podzielił los setek śląskich rezydencji. To, czego nie zdołała uratować rodzina Donnersmarcków, Rosjanie wywieźli na wschód. To, o czym „zapomnieli”, zostało rozkradzione lub zdewastowane. Pozostały jedynie rzeźby, a brama wjazdowa została przeniesiona do Parku Kultury w Chorzowie. Obecnie jedyną pozostałością po założeniu w Świerklańcu jest tzw. Dom Kawalera. Jest to budowla wzniesiona w latach 1903-1906 przez księcia von Donnersmarck dla gości przybywających do Świerklańca. Zaprojektował ją Ernst von Ihne w stylu francuskiego neorenesansu, nie odbiegającego wyglądem od, położonego tuż obok, głównego pałacu. W czasie wizyt cesarza Wilhelma II zamieszkiwany był on przez jego świtę.