Marek Balicki, były minister zdrowia: Pacjent ma też prawo do rezygnacji z informacji [ROZMOWA]
Z Markiem Balickim, b. ministrem zdrowia, aktualnie członkiem Narodowej Rady Rozwoju przy prezydencie RP, rozmawia Jolanta Gromadzka-Anzelewicz.
Czy fakt, że Polska nie ratyfikowała do tej pory konwencji bioetycznej, ma jakieś znaczenie dla przestrzegania praw pacjenta w naszym kraju?
Akurat w obszarze prawa pacjenta do informacji nie ma to żadnego znaczenia. Prawa pacjenta zawarte są w różnych aktach prawnych i na papierze niczego nam nie brakuje.
Do czego ma prawo pacjent?
Wciąż aktualne jest powiedzenie profesora Józefa Bogusza - etyka i wielkiego chirurga z Krakowa, że sam fakt, że ktoś staje się pacjentem, nie pozbawia go prawa do prywatności, autonomii, do decydowania o sobie tak jak każdy człowiek. Gdy zachoruje, ma przede wszystkim prawo do przystępnej informacji o stanie swojego zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych i leczniczych.
Czy pacjent powinien być informowany o metodach leczenia dostępnych w szpitalu, w którym jest leczony?
Nie tylko. Również o metodach leczenia dostępnych w innych szpitalach, również na terenie kraju oraz za granicą, i to również niefinansowanych przez NFZ. Szczególny obowiązek nakłada obowiązujące prawo na lekarza podstawowej opieki zdrowotnej - ma on obowiązek poinformować pacjenta o metodach diagnostycznych dostępnych nie tylko w swojej przychodni, ale również u różnych innych świadczeniodawców.
Pacjenci często nie rozumieją tego, co lekarz do nich mówi, bo terminy medyczne nie są dla przeciętnego człowieka zrozumiałe...
Dlatego właśnie prawo mówi, że informacja musi być przekazywana pacjentowi w sposób przystępny i dostosowana do jego możliwości intelektualnych. Dotyczy to zarówno języka, jak i samego sposobu przekazu.
A jeśli diagnoza jest dla niego niepomyślna?
Jeśli przemawia za tym dobro pacjenta, to lekarz nie musi mówić mu wszystkiego. Jeżeli jednak pacjent zażąda pełnej informacji na temat swojego stanu zdrowia, to lekarz musi mu tej informacji udzielić. Pacjent ma też prawo do rezygnacji z informacji - gwarantuje mu to konwencja bioetyczna, choć w pewnych sytuacjach, na przykład przed operacją, utrudniałoby wyrażenie na nią świadomej zgody. Pacjent ma też prawo do wglądu w swoją dokumentację medyczną. Mimo różnych barier coraz więcej podmiotów to prawo pacjentów respektuje.