Jak sąd ustala kontakty z dzieckiem

Kaśka Borek

Rozstający się rodzice często nie mogą się dogadać, jak i kiedy będą widywali się z dzieckiem. Wtedy tata czy mama muszą się zwrócić do sądu o odgórne uregulowanie zasad kontaktu.

Gdy dziecko na stałe przebywa u jednego z rodziców, mama i tata sami mogą ustalić zasady kontaktu z synem czy córką.
Dopiero wówczas, gdy w żaden sposób nie są w stanie się dogadać, o zasadach kontaktu – na wniosek jednego z rodziców – decyduje sąd opiekuńczy.

Co trzeba zrobić

Należy złożyć do wydziału rodzinnego i nieletnich sądu rejonowego wniosek o uregulowanie formy wzajemnych kontaktów. Sąd, po przeprowadzeniu postępowania dowodowego lub na podstawie zawartej ugody, określi zakres i termin kontaktów jednego z rodziców z dzieckiem.

Do jakiego sądu

Sądem właściwym do rozpoznania spraw dotyczących kontaktów jest sąd opiekuńczy –_miejsca zamieszkania albo pobytu dziecka.

Ile zapłacisz

Opłata sądowa jest w tym przypadku stała. To 40 zł.

Co musi być we wniosku

1. Wnioskodawca w piśmie musi podać swoje imię, nazwisko, adres oraz numer PESEL, a także dane dotyczące pozostałych uczestników postępowania (to znaczy dziecka i drugiego rodzica, czyli mamy lub taty).
2. Do wniosku trzeba będzie dołączyć akt urodzenia dziecka, który potwierdza istnienie między stronami sprawy więzów rodzinnych.
3. Przygotuj się, że należy także dokładnie określić, w jaki sposób miałyby się odbywać spotkania z dzieckiem. To znaczy konkretnie: gdzie i w jakich terminach.

Jak to uzasadnić

W takim uzasadnieniu wniosku do sądu trzeba opisać sytuację oraz podać fakty potwierdzające zasadność pisma. - Musimy wskazać powody, dla których kontakty mają przebiegać właśnie w taki, a nie w inny sposób. Określamy również związek emocjonalny wnioskodawcy - czyli nasz, jeśli to my składamy wniosek - z dzieckiem - wyjaśnia adwokat Michał Wierzchowiecki, który konsultował nasz poradnik pod kątem merytorycznym.

W piśmie do sądu można na przykład napisać, że wnioskujemy o to, abyśmy mogli spotykać się z naszym dzieckiem raz w tygodniu, na przykład w piątek, oraz co drugi weekend. A spotkania te powinny odbywać się w naszym domu, bez obecności osób trzecich. Czyli w praktyce bez obecności drugiego rodzica, z którym jesteśmy na przykład skłóceni.

Uwaga!

Pamiętajmy, że druga strona może przedstawić własne propozycje co do terminów i warunków spotkań.
Jeśli na przykład dziecko jest małe i mieszka z mamą, która nie chce, by tata brał je do siebie, może powołać się na to, że wymaga tego wiek malucha i jego dobro (bo płacze, gdy nie widzi mamy, wymaga jej stałej opieki itd.).

Gdy nie ma porozumienia między rodzicami

W takim przypadku sąd ustali kontakty w oparciu o opinię biegłych sądowych z regionalnego ośrodka diagnostyczno-konsultacyjnego.
Pamiętajmy też jednak, że z reguły sąd dąży do zapewnienia pewnej równowagi w kontaktach rodziców z dzieckiem, które dla prawidłowego rozwoju potrzebuje przecież i mamy, i taty.

Kontakt z dzieckiem – to trzeba wiedzieć

1. Jest zarówno prawem, jak i obowiązkiem rodziców - niezależnym od posiadanej przez nich władzy rodzicielskiej.
2. Kontakty te obejmują przede wszystkim:
   - odwiedziny;
   - spotkania;
   - zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu;
   - porozumiewanie się z nim – bezpośrednie i na odległość (przez telefon czy internet);
   - utrzymywanie korespondencji rodzica z dzieckiem.

- Jeżeli dziecko przebywa stale u jednego z rodziców, to wówczas sposób utrzymywania kontaktów z dzieckiem przez drugiego z nich rodzice określają wspólnie – kierując się dobrem dziecka i biorąc pod uwagę jego rozsądne życzenia. W braku porozumienia sprawę rozstrzyga sąd opiekuńczy - podsumowuje adwokat Michał Wierzchowiecki.

Ważne informacje

W sądzie. Jak szybko mieć prawo do kontaktu
Od wniesienia wniosku o ustalenie kontaktów z dzieckiem do wydania przez sąd prawomocnego orzeczenia regulującego tę kwestię mogą minąć miesiące. Co może zrobić rodzic, który przez okres trwania sprawy sądowej nie ma możliwości utrzymywania kontaktu z dzieckiem? Każda strona lub uczestnik postępowania może złożyć wniosek o udzielenie zabezpieczenia kontaktów na czas trwania postępowania. Można tego żądać, gdy uprawdopodobnimy roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Ten interes istnieje wówczas, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub osiągnięcie celu postępowania w sprawie.

Prawo. Ograniczenie kontaktu z dzieckiem
Sąd może zadecydować o ograniczeniu utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Kieruje się przy tym – co najważniejsze – dobrem dziecka, któremu mogą nie służyć np. spotkania czy zabieranie z domu. Sąd może też pozwolić na widywanie dziecka jedynie w obecności drugiego rodzica czy wskazanej osoby lub kuratora. W najbardziej drastycznych przypadkach można dostać całkowity zakaz utrzymywania kontaktów i porozumiewania się na odległość.

Przepisy. Taka jest podstawa prawna
Podstawą prawną dla wydania orzeczenia w przedmiocie kontaktów jest artykuł 113 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego i następne. Przewiduje, że – niezależnie od władzy rodzicielskiej – rodzice i dziecko mają prawo oraz obowiązek utrzymywania kontaktów. Sąd zawsze może też zmienić rozstrzygnięcie w sprawach kontaktów z dzieckiem, jeżeli jego dobro tego wymaga.
Czasami jeden z rodziców nie wykonuje lub niewłaściwie wykonuje obowiązki dotyczące kontaktów z dzieckiem, wynikające z orzeczenia sądu czy ugody zawartej przed sądem czy mediatorem. Na przykład mama nie pozwala dziecku dzwonić do taty albo tata, mimo uregulowanych kontaktów, nie spotyka się z nim. W takiej sytuacji sąd może nałożyć na nich karę finansową.

Wyjaśniamy

Wniosek o udzielenie zabezpieczenia kontaktów z dzieckiem

• Wyjaśniamy, kiedy można go złożyć.
  Taki wniosek można wnieść, gdy nie ma możliwości kontaktów z dzieckiem lub gdy działania jego opiekuna powodują niemożność prawidłowej realizacji tych kontaktów. W obu przypadkach zagrożone jest dobro małoletniego, w szczególności więź emocjonalna łącząca z rodzicem.
• Gdzie można złożyć taki właśnie wniosek.
  Wniosek składa się w sądzie rejonowym (w wydziale rodzinnym i nieletnich), przed którym toczy się postępowanie lub właściwym do jego rozpoznania lub sądem, przed którym toczy się sprawa o rozwód.
• Uwaga! Pismo musi spełniać określone warunki.
  Taki wniosek musi odpowiadać wymaganiom pisma procesowego. Jeżeli nie został złożony w piśmie rozpoczynającym postępowanie, musi zostać opłacony w kwocie 40 zł.

Co musi się znaleźć w takim wniosku

• Jak wyjaśniliśmy: wniosek ma spełniać wymagania formalne.
  Ma zawierać oznaczenie sądu, imię i nazwisko stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników, oznaczenie rodzaju pisma, uzasadnienie wniosku, dowody na poparcie przytoczonych okoliczności i odręczny podpis wnioskodawcy.
• Wnioskodawca musi też określić sposób zabezpieczenia.
  To znaczy wskazać, kiedy i jak chce się spotykać z dzieckiem (dni tygodnia, godziny, miejsce, bez udziału osób trzecich lub w ich obecności). - Zabezpieczenie nie może zmierzać do zaspokojenia, co oznacza, że zabezpieczone przez sąd kontakty, w trakcie trwania procesu, będą odbywać się w węższym wymiarze, niż to będzie wynikać z wniosku o uregulowanie kontaktów - zwraca uwagę prawnik. Koniecznie wyjaśnijmy, dlaczego niezbędne jest, by sąd już na tym etapie sprawy określił zasady kontaktu z dzieckiem.